114. Hipoteka w Kodeksie Napoleona i na ziemiach polskich w okresie zaborów. Księgi wieczyste

Hipoteka – zastaw na nieruchomości

W Kodeksie Napoleona były bardzo nieudolne przepisy hipoteczne. Istniał obowiązek wpisu hipoteki. Stanowił on, że wpis nieodnowiony po 10 latach wygasa, co powodowało że hipoteka istniała, ale nie była widoczna w księgach hipotecznych. Nie było zasad jawności, szczegółowości, pierwszeństwa.

Już w dobie Królestwa Polskiego trzeba było wydać 2 ustawy hipoteczne:

1) 1818 r. – „O przywilejach i hipotekach” wprowadzała obowiązek prowadzenia odrębnych dla każdej nieruchomości ksiąg hipotecznych, tylko wobec własności ziemskich i w miastach wojewódzkich;

2) 1825 r. – „O przywilejach i hipotekach” wprowadzała obowiązek prowadzenia hipoteki dla pozostałych nieruchomości, również w mniejszych miastach.

Obie te zasady ujmowały: zasadę jawności, szczegółowości, pierwszeństwa.

1871 r. - Austriacka Ustawa Hipoteczna, nakazywano prowadzenie ksiąg gruntowych, w których trzeba było odnotować przeniesienie własności i wszelkie ograniczenia prawa własności (m. in. hipotekę).

W rzeczywistości funkcjonował obrót bezksięgowy, czyli inny stan był w księgach, a inny w rzeczywistości (wieś galicyjska).